Delhi | ഡല്ഹിയുടെ രാഷ്ട്രീയം മാറിയതിങ്ങനെ; ഇതുവരെയുള്ള നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ചരിത്രത്തിലേക്ക് ഒരെത്തിനോട്ടം


● 1952-ല് ഡല്ഹി പ്രഥമ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു.
● 1956-ല് ഡല്ഹി ഒരു കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശമായി മാറ്റി.
● 1956 മുതല് 1993 വരെ നിയമസഭയോ മുഖ്യമന്ത്രിയോ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.
● 1966-ല് മെട്രോപൊളിറ്റന് കൗണ്സില് രൂപീകൃതമായി.
● 1991-ല് ജനാധിപത്യ ഭരണത്തിന് പുതിയ തുടക്കമിട്ടു.
● 1993ല് നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പില് ബിജെപിക്ക് മികച്ച വിജയം.
● 2013-ല് എഎപി ആദ്യ തവണ ശക്തമായ മുന്നേറ്റം നടത്തി.
● 2015-ല് 70-ല് 67 സീറ്റുകള് നേടി എഎപിയുടെ ശക്തമായ തിരിച്ചുവരവ്
● 2020-ല് എഎപി വീണ്ടും 62 സീറ്റുകൾ നേടി, ബിജെപി എട്ട് സീറ്റുകളിലേയ്ക്ക് ഉയര്ന്നു.
ന്യൂഡല്ഹി: (KVARTHA) നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ചൂടിലാണ് രാജ്യതലസ്ഥാനം. ഡല്ഹിയുടെ രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രത്തില് പതിറ്റാണ്ടുകളായി നിര്ണായകമായ മാറ്റങ്ങള് സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു കാലത്ത് ഡല്ഹി രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ അച്ചുതണ്ടായിരുന്ന കോണ്ഗ്രസ് പാര്ട്ടി ഇന്ന് കടുത്ത പ്രതിസന്ധിയിലൂടെയാണ് കടന്നുപോകുന്നത്. ശക്തമായ നേതൃത്വത്തിന്റെ അഭാവവും വോട്ട് ശോഷണവും കോണ്ഗ്രസിനെ ദുര്ബലമാക്കി.
ദേശീയ തലത്തില് ശക്തമായ സ്വാധീനമുണ്ടെങ്കിലും ബിജെപിക്ക് കഴിഞ്ഞ 27 വര്ഷത്തിനിടയില് ഡല്ഹിയില് ഒരു സര്ക്കാര് രൂപീകരിക്കാന് കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. അതേസമയം, 2012-ല് മാത്രം രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തേക്ക് കടന്നുവന്ന ആം ആദ്മി പാര്ട്ടി (എഎപി) ഒരു ദശാബ്ദത്തിനുള്ളില് ഡല്ഹി രാഷ്ട്രീയത്തില് തങ്ങളുടെ ആധിപത്യം സ്ഥാപിച്ചു. ഇപ്പോള് വീണ്ടും ഒരു ടേമിനായി ശ്രമിക്കുമ്പോള് വലിയ വെല്ലുവിളിയാണ് എഎപി നേരിടുന്നത്. ഡല്ഹിയുടെ രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രത്തിലേക്ക് ഒരെത്തിനോട്ടം.
പ്രഥമ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യലബ്ധിക്കു ശേഷം, 1952-ല് ഡല്ഹി അതിന്റെ പ്രഥമ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു. 48 അംഗ നിയമസഭയില് കോണ്ഗ്രസ് പാര്ട്ടി 39 സീറ്റുകള് നേടി വ്യക്തമായ ഭൂരിപക്ഷത്തോടെ അധികാരത്തിലെത്തി. ഇതോടെ ചൗധരി ബ്രഹ്മപ്രകാശ് ഡല്ഹിയുടെ ആദ്യ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു. എന്നാല്, സംസ്ഥാന പുനഃസംഘടനാ കമ്മീഷന്റെ നിര്ദ്ദേശപ്രകാരം 1956-ല് ഡല്ഹി ഒരു കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശമായി മാറ്റുകയും നിയമസഭ ഇല്ലാതാകുകയും ചെയ്തതോടെ ഈ ഭരണത്തിന് അധികം ആയുസ്സുണ്ടായിരുന്നില്ല.
നിയമസഭയില്ലാതെ 4 പതിറ്റാണ്ട്
1956 മുതല് 1993 വരെ ഏകദേശം നാല് പതിറ്റാണ്ടോളം ഡല്ഹിക്ക് ഒരു നിയമസഭയോ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട മുഖ്യമന്ത്രിയോ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. ഈ കാലയളവില്, തലസ്ഥാന നഗരത്തിന്റെ ഭരണം മുനിസിപ്പല് കൗണ്സിലിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നു. തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അംഗങ്ങളായിരുന്നു കൗണ്സിലിന്റെ ഭരണച്ചുമതല വഹിച്ചിരുന്നത്. എന്നാല് ജനങ്ങളുടെ വര്ദ്ധിച്ച പ്രാതിനിധ്യ ആവശ്യത്തെത്തുടര്ന്ന് 1966-ല് ഒരു മെട്രോപൊളിറ്റന് കൗണ്സില് രൂപീകൃതമായി.
56 തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അംഗങ്ങളും അഞ്ച് നാമനിര്ദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെട്ട അംഗങ്ങളും ലെഫ്റ്റനന്റ് ഗവര്ണറും അടങ്ങിയതായിരുന്നു ഈ കൗണ്സില്. എങ്കിലും, ഈ കൗണ്സിലിന് നിയമനിര്മ്മാണത്തിനുള്ള അധികാരമില്ലാതിരുന്നത് ഭരണപരമായ പല പ്രശ്നങ്ങള്ക്കും ക്രമക്കേടുകള്ക്കും വഴി തെളിയിച്ചു. ജനാധിപത്യ സംവിധാനത്തിനായുള്ള ആവശ്യം വര്ഷങ്ങളായി ശക്തമായി ഉയര്ന്നുവന്നു.
1980-കളുടെ മധ്യത്തില്, ഡല്ഹി കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശമായി തുടരുമ്പോള് തന്നെ, സാധാരണ ജനങ്ങളുടെ പ്രശ്നങ്ങളില് ശ്രദ്ധ ചെലുത്തുന്നതിനായി ഒരു നിയമസഭ അനിവാര്യമാണെന്ന് സര്ക്കാരിയ കമ്മീഷന് ശുപാര്ശ ചെയ്തു. ഈ ശുപാര്ശയെ തുടര്ന്ന്, ആറ് വര്ഷങ്ങള്ക്കു ശേഷം, 1991-ല് ഡല്ഹിക്ക് ഒരു നിയമസഭ പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രമേയം പാര്ലമെന്റ് പാസാക്കി. അങ്ങനെ ഡല്ഹിയില് ജനാധിപത്യ ഭരണത്തിന് പുതിയ തുടക്കമിട്ടു.
ആദ്യ ഡല്ഹി നിയമസഭ (1993-1998)
1993-ല് നടന്ന ആദ്യ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് ബിജെപി മികച്ച വിജയം നേടി. 49 സീറ്റുകളും 42.8% വോട്ട് വിഹിതവും കരസ്ഥമാക്കിയ ബിജെപി, 'ദില്ലി കാ ഷേര്' എന്നറിയപ്പെടുന്ന മദന് ലാല് ഖുറാനയെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി അവരോധിച്ചു. കോണ്ഗ്രസ് 14 സീറ്റുകളുമായി (34.5% വോട്ട് വിഹിതം) രണ്ടാമതെത്തി. ജനതാദള് 12.6% വോട്ട് വിഹിതത്തോടെ 4 സീറ്റുകള് നേടി. അക്കാലത്തെ 58,50,545 വോട്ടര്മാരില് 36,12,713 പേര് തങ്ങളുടെ സമ്മതിദാന അവകാശം വിനിയോഗിച്ചു.
എന്നാല്, മദന് ലാല് ഖുറാനയുടെ ഭരണത്തിന് അധികം ആയുസ്സുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഈ നിയമസഭാ കാലഘട്ടം മൂന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിമാരെ കണ്ടു. 1996-ല് 'ജെയിന് ഹവാല' അഴിമതിക്കേസില് ഖുറാനയ്ക്കും അന്നത്തെ ബിജെപി അദ്ധ്യക്ഷന് എല്.കെ അദ്വാനിക്കുമെതിരെ അഴിമതി ആരോപണങ്ങള് ഉയര്ന്നത് ബിജെപി സര്ക്കാരിന് കടുത്ത പ്രതിസന്ധിയുണ്ടാക്കി. ഈ സാഹചര്യത്തില് ഖുറാനയ്ക്ക് രാജി വെക്കേണ്ടിവന്നു.
തുടര്ന്ന് സാഹിബ് സിംഗ് വര്മ്മ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു. എന്നാല്, വര്മ്മയുടെ ഭരണകാലത്തും വിലക്കയറ്റം നിയന്ത്രിക്കുന്നതില് സര്ക്കാര് പരാജയപ്പെട്ടത് പൊതുജനങ്ങളുടെ അതൃപ്തിക്ക് കാരണമായി. 1998-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് തൊട്ടുമുന്പ് പാര്ട്ടിയുടെ പ്രതിച്ഛായ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി സുഷമ സ്വരാജ് കേന്ദ്ര മന്ത്രിസ്ഥാനം രാജിവെച്ച് മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു. ചുരുക്കത്തില്, ആദ്യ ഡല്ഹി നിയമസഭ രാഷ്ട്രീയപരമായ നിരവധി മാറ്റങ്ങള്ക്ക് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു.
കോണ്ഗ്രസ് തരംഗം (1998-2013)
ഡല്ഹിയുടെ രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രത്തില് നിര്ണായകമായ സ്ഥാനമാണ് ഷീല ദീക്ഷിത് എന്ന കോണ്ഗ്രസ് നേതാവിനുള്ളത്. 1998 നവംബറില് നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പോടെയാണ് ഡല്ഹിയില് ഏറ്റവും കൂടുതല് കാലം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന ഷീല ദീക്ഷിതിന്റെ ഭരണത്തിന് തുടക്കമിടുന്നത്. ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് കോണ്ഗ്രസ് ഗണ്യമായ ഭൂരിപക്ഷം നേടി വിജയം കൈവരിച്ചു. 47.75% വോട്ടുകളാണ് കോണ്ഗ്രസ് നേടിയത്. സുഷമാ സ്വരാജിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബിജെപി 34.02% വോട്ട് വിഹിതത്തോടെ 15 സീറ്റുകള് നേടി രണ്ടാമതെത്തി. ജനതാദളിന് ഒരു സീറ്റ് ലഭിച്ചു. മൊത്തം 84,20,141 രജിസ്റ്റര് ചെയ്ത വോട്ടര്മാരില് 41,24,986 പേര് മാത്രമാണ് വോട്ട് രേഖപ്പെടുത്തിയത്.
തുടര്ന്ന് 2003-ല് നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പിലും ഷീല ദീക്ഷിത് മുഖ്യമന്ത്രിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. കോണ്ഗ്രസ് 48.1% വോട്ട് വിഹിതത്തോടെ 47 സീറ്റുകള് കരസ്ഥമാക്കി. ബിജെപി 35.2% വോട്ടുകളോടെ 20 സീറ്റുകള് നേടി. നാഷണലിസ്റ്റ് കോണ്ഗ്രസ് പാര്ട്ടിക്കും ജനതാദള് (സെക്കുലര്) പാര്ട്ടിക്കും ഓരോ സീറ്റ് വീതം ലഭിച്ചു. ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് 84,48,324 രജിസ്റ്റര് ചെയ്ത വോട്ടര്മാരില് 45,13,135 പേര് വോട്ട് രേഖപ്പെടുത്തി.
2008-ല് ഷീല ദീക്ഷിതിന്റെ നേതൃത്വത്തില് കോണ്ഗ്രസ് വീണ്ടും ചരിത്ര വിജയം നേടി. തുടര്ച്ചയായി മൂന്നാം തവണയും കോണ്ഗ്രസ് ഡല്ഹിയില് അധികാരത്തില് വന്നു. 40.3% വോട്ട് വിഹിതത്തോടെ 43 സീറ്റുകളാണ് കോണ്ഗ്രസ് നേടിയത്. ബിജെപി 23 സീറ്റുകള് നേടി. ബിഎസ്പിക്ക് രണ്ട് സീറ്റും ലോക് ജനശക്തി പാര്ട്ടിക്ക് ഒരു സീറ്റും ലഭിച്ചു. ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് വോട്ടര്മാരുടെ എണ്ണം 1,07,22,979 ആയി ഉയര്ന്നു, അതില് 61,77,342 പേര് വോട്ട് രേഖപ്പെടുത്തി.
2013 ന് ശേഷമുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കാലം
2013-ല് അണ്ണാ ഹസാരെയുടെ അഴിമതി വിരുദ്ധ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഉണര്വോടെ അരവിന്ദ് കെജ്രിവാളിന്റെ നേതൃത്വത്തില് ആം ആദ്മി പാര്ട്ടി (എഎപി) ഡല്ഹി രാഷ്ട്രീയത്തില് ശക്തമായ മുന്നേറ്റം നടത്തി. ആദ്യ മത്സരത്തില് തന്നെ 28 സീറ്റുകള് നേടി രണ്ടാം സ്ഥാനത്തെത്തി എഎപി രാഷ്ട്രീയ നിരീക്ഷകരെ ഞെട്ടിച്ചു. ബിജെപി നേതൃത്വത്തിലുള്ള എന്ഡിഎ 32 സീറ്റുകളുമായി ഒന്നാം സ്ഥാനത്തും, കോണ്ഗ്രസ് എട്ട് സീറ്റുകളുമായി മൂന്നാം സ്ഥാനത്തേക്കും പിന്തള്ളപ്പെട്ടു.
വോട്ട് വിഹിതത്തില് ബിജെപി 34%-ല് അധികം നേടിയപ്പോള്, എഎപി 29% വോട്ടും കോണ്ഗ്രസ് 24% വോട്ടും നേടി. തുടര്ന്ന് കോണ്ഗ്രസിന്റെ പിന്തുണയോടെ എഎപി സര്ക്കാര് രൂപീകരിച്ചെങ്കിലും, 40 ദിവസത്തിനുള്ളില് കെജ്രിവാളും മന്ത്രിസഭയും രാജിവെച്ചത് രാഷ്ട്രീയ നാടകീയതക്ക് വഴി തെളിയിച്ചു. ഇത് ഒരു വര്ഷത്തിലേറെ ഡല്ഹിയില് രാഷ്ട്രപതി ഭരണത്തിന് കാരണമായി.
എന്നാല് 2015-ല് എഎപി ശക്തമായ തിരിച്ചുവരവ് നടത്തി. 70-ല് 67 സീറ്റുകള് എന്ന ചരിത്ര വിജയം എഎപി കരസ്ഥമാക്കി. ഡല്ഹി നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് ഒരു പാര്ട്ടി നേടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ ഭൂരിപക്ഷമായിരുന്നു ഇത്. ബിജെപി മൂന്ന് സീറ്റുകളിലൊതുങ്ങിയപ്പോള്, കോണ്ഗ്രസിന്റെ പ്രകടനം 10% വോട്ട് വിഹിതത്തിലേക്ക് കൂപ്പുകുത്തി. 1,33,09,078 രജിസ്റ്റര് ചെയ്ത വോട്ടര്മാരില് 89,80,294 പേര് വോട്ട് രേഖപ്പെടുത്തി.
2020-ല് വടക്കുകിഴക്കന് ഡല്ഹി കലാപത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തില് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടന്നു. എഎപി 62 സീറ്റുകള് നേടി വീണ്ടും അധികാരത്തില് എത്തി. ബിജെപി എട്ട് സീറ്റുകളിലേക്ക് ഉയര്ന്നു. എഎപി 54.4% വോട്ട് വിഹിതം നേടിയപ്പോള്, ബിജെപി 32.3% നേടി. കോണ്ഗ്രസിന്റെ വോട്ട് വിഹിതം വീണ്ടും 10%-ല് താഴെയായി. ഇത്തവണയും 1,33,09,078 വോട്ടര്മാരില് 89,80,294 പേര് തങ്ങളുടെ സമ്മതിദാന അവകാശം വിനിയോഗിച്ചു. 2025ലും എഎപി തുടരുമോയെന്ന് കാത്തിരുന്ന് കാണാം.
ഈ വാർത്ത പങ്കിടുകയും, താഴെ അഭിപ്രായങ്ങൾ പങ്കുവെക്കുകയും ചെയ്യുക.
Delhi's political history has witnessed significant transformations, with Congress, BJP, and AAP reshaping the power dynamics through various election victories.
#DelhiPolitics #AssemblyElections #AAP #BJP #Congress #DelhiHistory