ബീഹാറിന്റെ ജനാധിപത്യ യാത്ര; ആദ്യ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് മുതൽ ഇന്നത്തെ സഖ്യരാഷ്ട്രീയം വരെ; ചരിത്രവും വഴിത്തിരിവുകളും

(KVARTHA) ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന നിലവിൽ വന്നതിന് ശേഷം, 1952-ലാണ് സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയിലെ ബീഹാർ സംസ്ഥാനത്ത് ആദ്യത്തെ പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടന്നത്. നോമിനേറ്റഡ് ഒരംഗം അടക്കം 331 അംഗങ്ങളുണ്ടായിരുന്ന നിയമസഭയിലേക്ക് നടന്ന ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്, സംസ്ഥാനത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപടത്തിൽ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിന്റെ അപ്രമാദിത്വം ഉറപ്പിച്ചു. ഡോ. ശ്രീകൃഷ്ണ സിൻഹയായിരുന്നു സഭയുടെ ആദ്യ നേതാവും ബീഹാറിൻ്റെ ആദ്യത്തെ മുഖ്യമന്ത്രിയും. 

ഡോ. അനുഗ്രഹ് നാരായൺ സിൻഹ ആദ്യ ഉപമുഖ്യമന്ത്രിയായി. കോൺഗ്രസ് വൻ ഭൂരിപക്ഷത്തോടെ വിജയിച്ച ആദ്യ രണ്ട് ദശാബ്ദങ്ങൾ ബീഹാറിൽ ശക്തമായ ഭരണത്തിന് അടിത്തറയിട്ടു. എന്നാൽ, 1960-കളിൽ രാജ്യവ്യാപകമായി കോൺഗ്രസിനുണ്ടായ തിരിച്ചടിയുടെ അലകൾ ബീഹാറിലും എത്തി.

1967-ലെ നാലാം നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പോടെ സംസ്ഥാന രാഷ്ട്രീയം സഖ്യങ്ങളുടെയും ക്ഷണികമായ സർക്കാരുകളുടെയും കാലഘട്ടത്തിലേക്ക് വഴിമാറി. ഈ കാലയളവിൽ ഒരു ചെറിയ ഇടവേളയിൽ ആദ്യത്തെ ഒ.ബി.സി. മുഖ്യമന്ത്രിയായി സതീഷ് പ്രസാദ് സിംഗ് അധികാരത്തിലെത്തി.

സഖ്യങ്ങളുടെ കാലഘട്ടവും രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും

1960-കളുടെ അന്ത്യത്തോടെ ബീഹാർ രാഷ്ട്രീയം കലുഷിതമായി. കോൺഗ്രസിന്റെ ഏകഛത്രാധിപത്യം അവസാനിക്കുകയും സംയുക്ത വിധായക് ദൾ (SVD) പോലുള്ള സഖ്യങ്ങൾ അധികാരത്തിൽ വരികയും ചെയ്തു. 1967 മുതൽ 1972 വരെയുള്ള കാലയളവിൽ സംസ്ഥാനം ഏഴ് മുഖ്യമന്ത്രിമാരെ കണ്ടു, ഇത് അക്കാലത്തെ രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയുടെ ആഴം വ്യക്തമാക്കുന്നു. 

1977-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ തന്നെ ഒരു വഴിത്തിരിവായിരുന്നു. അടിയന്തരാവസ്ഥയ്ക്ക് ശേഷം നടന്ന ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ്റെ സ്വാധീനത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ജനതാ പാർട്ടിക്ക് വൻ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചു. കർപ്പൂരി ഠാക്കൂർ മുഖ്യമന്ത്രിയായി അധികാരമേറ്റു. അദ്ദേഹം പിന്നാക്ക വിഭാഗക്കാർക്കും സാമ്പത്തികമായി പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്ന മുന്നാക്ക സമുദായക്കാർക്കും സംവരണം ഏർപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ചരിത്രപരമായ തീരുമാനമെടുത്തു. 

എങ്കിലും, ജനതാ പാർട്ടിയുടെ ഭരണം അധികം വൈകാതെ അവസാനിച്ചു, 1980-കളിൽ കോൺഗ്രസ് വീണ്ടും അധികാരത്തിൽ തിരിച്ചെത്തി.

മണ്ഡൽ രാഷ്ട്രീയം: ലാലു യുഗത്തിൻ്റെ ഉദയം

1990-ലെ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ബീഹാർ രാഷ്ട്രീയത്തിലെ നിർണായകമായ വഴിത്തിരിവായിരുന്നു. വി.പി. സിംഗ് സർക്കാരിന്റെ മണ്ഡൽ കമ്മീഷൻ ശുപാർശകൾ നടപ്പാക്കിയതിന് പിന്നാലെ, പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങളെയും ന്യൂനപക്ഷങ്ങളെയും ഒരുമിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ജനതാദൾ അധികാരത്തിലെത്തി. ലാലു പ്രസാദ് യാദവ് മുഖ്യമന്ത്രിയായി അധികാരമേറ്റതോടെ ബീഹാർ രാഷ്ട്രീയം ജാതി സമവാക്യങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള 'മണ്ഡൽ രാഷ്ട്രീയ'ത്തിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചു. 

1990 മുതൽ 2005 വരെയുള്ള കാലയളവിൽ ലാലു പ്രസാദ് യാദവും പിന്നീട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പത്നി റാബ്രി ദേവിയും ബീഹാറിനെ ഭരിച്ചു. ഇത് കോൺഗ്രസ് ഇതര കക്ഷികളുടെ ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ ഭരണമായിരുന്നു. ഈ കാലഘട്ടം സാമൂഹിക നീതിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തിന് ഊന്നൽ നൽകിയെങ്കിലും, സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ക്രമസമാധാന നിലയിലും ഭരണനിർവഹണത്തിലും ഗുരുതരമായ വിമർശനങ്ങൾ നേരിട്ടു.

വർത്തമാനകാല രാഷ്ട്രീയവും നിതീഷ് കുമാറിന്റെ ആധിപത്യവും

വർഷങ്ങളോളം നീണ്ടുനിന്ന രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതക്കും ക്രമസമാധാന പ്രശ്നങ്ങൾക്കും ഒരു പരിധി വരെ മാറ്റം വരുത്തിക്കൊണ്ടാണ് 2005-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നിതീഷ് കുമാറിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ജനതാദൾ (യുണൈറ്റഡ്) - ബി.ജെ.പി സഖ്യം അധികാരത്തിലെത്തിയത്. 'സുശാസൻ ബാബു' (നല്ല ഭരണമുള്ളയാൾ) എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന നിതീഷ് കുമാർ, സംസ്ഥാന ഭരണത്തിൽ കൊണ്ടുവന്ന പരിഷ്കാരങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിന് ജനപിന്തുണ നേടിക്കൊടുത്തു. 

2005 മുതൽ ഇന്നുവരെ, ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള സഖ്യമാറ്റങ്ങളുണ്ടായിട്ടും, നിതീഷ് കുമാറാണ് ബീഹാർ രാഷ്ട്രീയത്തിലെ പ്രധാന മുഖം.

2000-ൽ ഝാർഖണ്ഡ് സംസ്ഥാനം രൂപീകരിച്ചതോടെ ബീഹാർ നിയമസഭയിലെ സീറ്റുകളുടെ എണ്ണം 325-ൽ നിന്ന് 243 ആയി കുറഞ്ഞു. 2015-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നിതീഷ് കുമാർ ലാലു പ്രസാദ് യാദവിൻ്റെ ആർ.ജെ.ഡിയുമായും കോൺഗ്രസുമായും ചേർന്ന് 'മഹാഗഡ്ബന്ധൻ' (മഹാസഖ്യം) രൂപീകരിച്ച് വിജയിച്ചെങ്കിലും, 2017-ൽ സഖ്യം ഉപേക്ഷിച്ച് വീണ്ടും ബി.ജെ.പിയുമായി ചേർന്ന് ഭരണം നിലനിർത്തി. 

2020-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലും എൻ.ഡി.എ. സഖ്യം നേരിയ ഭൂരിപക്ഷത്തിൽ അധികാരത്തിലെത്തി. പിന്നീട്, 2022-ൽ നിതീഷ് കുമാർ വീണ്ടും ബി.ജെ.പി. വിട്ട് മഹാസഖ്യത്തിൽ തിരിച്ചെത്തുകയും, 2024-ൽ വീണ്ടും ബി.ജെ.പി.യിലേക്ക് മടങ്ങുകയും ചെയ്തു. ഇങ്ങനെ സഖ്യങ്ങൾ മാറിയുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കളികൾ ബീഹാർ രാഷ്ട്രീയത്തെ എന്നും ചർച്ചാവിഷയമാക്കുന്നു.

ബീഹാർ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ ജാതി, വർഗ്ഗം, സാമൂഹിക നീതി, വികസനം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ശക്തമായ രാഷ്ട്രീയ പോരാട്ടങ്ങളുടെ വേദിയാണ്. ആദ്യത്തെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കോൺഗ്രസിനുണ്ടായിരുന്ന ഒറ്റയാൾ ആധിപത്യത്തിൽ നിന്ന്, ഇന്ന് നിരവധി രാഷ്ട്രീയ കക്ഷികൾക്കും സഖ്യങ്ങൾക്കും നിർണ്ണായക പങ്കുള്ള ഒരു ബഹുസ്വര രാഷ്ട്രീയത്തിലേക്ക് ബീഹാർ എത്തിനിൽക്കുന്നു. കാലാകാലങ്ങളിൽ മാറിമറിഞ്ഞ രാഷ്ട്രീയ സമവാക്യങ്ങൾ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വളർച്ചയിലും ജനങ്ങളുടെ ജീവിതത്തിലും വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

ബീഹാർ രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ ലേഖനം ഷെയർ ചെയ്യൂ. നിങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ കമന്റ് ചെയ്യൂ. 

Article Summary: A historical overview of Bihar's politics from 1952 to the current coalition era.

#BiharPolitics #NitishKumar #LaluPrasadYadav #MandalPolitics #BiharElection #IndianDemocracy