വിമാനങ്ങളിൽ ഓക്സിജൻ എങ്ങനെ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു? മാസ്കുകൾ 15 മിനിറ്റ് മാത്രം നിലനിൽക്കുന്നതിൻ്റെ കാരണം!
● പ്രഷർ സ്വിംഗ് അഡ്സോർപ്ഷൻ വഴി അന്തരീക്ഷത്തിൽ നിന്ന് ഓക്സിജൻ വേർതിരിക്കുന്നു.
● പൈലറ്റുമാർക്ക് കോക്പിറ്റിൽ കംപ്രസ്ഡ് ഓക്സിജൻ സിലിണ്ടറുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
● കാബിൻ മർദ്ദം കുറയുമ്പോൾ ഓക്സിജൻ മാസ്കുകൾ താഴേക്ക് വരും.
● 10,000 അടിക്ക് താഴെ സാധാരണ വായു ശ്വസിക്കാൻ സാധിക്കും.
ഡോണൽ മൂവാറ്റുപുഴ
(KVARTHA) വിമാനത്തിൽ യാത്ര ചെയ്യാൻ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവരാണ് എല്ലാവരും. പലരും ജോലിക്കും ബിസിനസ്സ് ആവശ്യങ്ങൾക്കും പഠനത്തിനുമൊക്കെയായി വിമാനയാത്ര നടത്തുന്നത് പതിവാക്കിയിരിക്കുന്നു. വിമാനം താഴെ നിന്ന് വളരെ ഉയർന്നാണ് പറന്നുയരുന്നത്.
ഈ അവസരത്തിൽ വിമാനത്തിൽ എങ്ങനെയാണ് ഓക്സിജൻ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത്? വിമാനത്തിലെ ഓക്സിജൻ മാസ്കുകൾ 15 മിനിറ്റ് നേരത്തേക്ക് മാത്രമേ നീണ്ടുനിൽക്കൂകയുള്ളോ..? അതിനെക്കുറിച്ചുള്ള കാര്യങ്ങളാണ് ഇവിടെ പങ്കുവെക്കുന്നത്.
വിമാനങ്ങളിൽ ഓക്സിജൻ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രധാനമായും രണ്ട് രീതിയിലാണ്: രാസ ഓക്സിജൻ ജനറേറ്ററുകൾ (Chemical Oxygen Generators), ഓൺ-ബോർഡ് ഓക്സിജൻ ജനറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം (OBOGS - On-Board Oxygen Generating System) എന്നിങ്ങനെ. അവയെക്കുറിച്ചാണ് പ്രധാനമായും ഇവിടെ വിവരിക്കുന്നത്.
1. രാസ ഓക്സിജൻ ജനറേറ്ററുകൾ (Chemical Oxygen Generators):
യാത്രാവിമാനങ്ങളിൽ സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഈ രീതിയാണ്. യാത്രക്കാരുടെ സീറ്റിന് മുകളിൽ, ഓവർഹെഡ് കമ്പാർട്ട്മെന്റിൽ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള ഓക്സിജൻ മാസ്കുകൾക്ക് മുകളിലുള്ള അറകളിൽ ഇത് സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇതിൽ സോഡിയം ക്ലോറേറ്റ് (Sodium Chlorate) പോലുള്ള രാസവസ്തുക്കൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.
മാസ്ക് താഴേക്ക് വലിക്കുമ്പോൾ ഒരു ചെറിയ ‘initiator’ (സാധാരണയായി മെക്കാനിക്കൽ അല്ലെങ്കിൽ ഇലക്ട്രിക്കൽ ട്രിഗർ) സ്പ്രിംഗ്-ലോഡഡ് സ്ട്രൈക്കർ പ്രവർത്തിക്കുകയും അത് ഒരു ചെറിയ സ്ഫോടനത്തിന് കാരണമാകുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ സ്ഫോടനം രാസപ്രവർത്തനത്തെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുകയും ഓക്സിജൻ ഉത്പാദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ ഓക്സിജൻ മാസ്കുകളിലൂടെ യാത്രക്കാർക്ക് ശ്വസിക്കാൻ ലഭിക്കുന്നു. ഈ രാസപ്രവർത്തനം താപം പുറപ്പെടുവിക്കുന്നതിനാൽ ജനറേറ്റർ ചൂടാകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
കൂടാതെ ഒരു കത്തുന്ന ഗന്ധവും അനുഭവപ്പെട്ടേക്കാം. ഓരോ മാസ്കിനും വെവ്വേറെ ജനറേറ്ററുകൾ ഉണ്ടാകും. ഒരിക്കൽ പ്രവർത്തിച്ചാൽ ഓക്സിജൻ ഉത്പാദനം നിർത്താൻ കഴിയില്ല. ഇത് ഏകദേശം 12-15 മിനിറ്റ് വരെ ഓക്സിജൻ നൽകും.
2. ഓൺ-ബോർഡ് ഓക്സിജൻ ജനറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം (OBOGS - On-Board Oxygen Generating System):
ഇത് സാധാരണയായി സൈനിക വിമാനങ്ങളിലും ചില ആധുനിക യാത്രാവിമാനങ്ങളിലും ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ സംവിധാനം വിമാന എഞ്ചിനിൽ നിന്ന് വരുന്ന വായുവിനെ ഉപയോഗിച്ച് ഓക്സിജൻ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. പ്രഷർ സ്വിംഗ് അഡ്സോർപ്ഷൻ (Pressure Swing Adsorption - PSA) എന്ന സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിച്ച് അന്തരീക്ഷത്തിലെ നൈട്രജനെ വേർതിരിച്ച് ഓക്സിജൻ മാത്രം നൽകുന്നു. ഇതിനായി മോളിക്യുലാർ സീവ് (Molecular Sieve) എന്ന വസ്തു ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ രീതിയിൽ തുടർച്ചയായി ഓക്സിജൻ ലഭിക്കും.
യാത്രാവിമാനങ്ങളിൽ എമർജൻസി സാഹചര്യങ്ങളിൽ പെട്ടെന്നുള്ള ഓക്സിജൻ വിതരണത്തിന് രാസ ഓക്സിജൻ ജനറേറ്ററുകളാണ് കൂടുതൽ ആശ്രയിക്കുന്നത്. ഭാരം കുറവായതിനാലും കാര്യമായ മെയിന്റനൻസ് ആവശ്യമില്ലാത്തതിനാലുമാണ് ഈ രീതി വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്.
പൈലറ്റുമാർക്ക് വ്യത്യസ്തമായ ഓക്സിജൻ സംവിധാനമാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ഇവ സാധാരണയായി ഓക്സിജൻ സിലിണ്ടറുകൾ (compressed oxygen cylinders) ആണ്. അവ കോക്പിറ്റിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു. ഈ സിലിണ്ടറുകൾ ദീർഘനേരം ഓക്സിജൻ നൽകാൻ കഴിവുള്ളവയാണ്. കാരണം പൈലറ്റുമാർക്ക് വിമാനം നിയന്ത്രിക്കാൻ കൂടുതൽ സമയം ഓക്സിജൻ ആവശ്യമാണ്.
ചില ആധുനിക വിമാനങ്ങളിൽ, പ്രഷർ ഡിമാൻഡ് റെഗുലേറ്ററുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഓക്സിജന്റെ വിതരണം കൃത്യമായി നിയന്ത്രിക്കുന്നു. വിമാനങ്ങളിൽ ഓക്സിജൻ വലിയ അളവിൽ സംഭരിക്കുന്നില്ല. കാരണം അത് ഭാരം കൂട്ടുകയും സുരക്ഷാ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യും. പകരം, കെമിക്കൽ ജനറേറ്ററുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ആവശ്യമുള്ള സമയത്ത് ഓക്സിജൻ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് കാര്യക്ഷമവും ഭാരം കുറഞ്ഞതുമാണ്.
ഓക്സിജൻ മാസ്കുകൾ വിമാനത്തിൽ കാബിൻ മർദ്ദം (cabin pressure) കുറയുമ്പോൾ ഉയർന്ന ഉയരങ്ങളിൽ (30,000-40,000 അടി) യാത്രക്കാർക്ക് ശ്വസിക്കാൻ ആവശ്യമായ ഓക്സിജൻ നൽകാൻ വേണ്ടിയാണ്. 10,000 അടിയിൽ താഴെ, സാധാരണ വായു ശ്വസിക്കാൻ പര്യാപ്തമാണ്. അതിനാൽ ഈ മാസ്കുകൾ ഹ്രസ്വകാല ഉപയോഗത്തിനാണ് രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. എല്ലാ വിമാനങ്ങളിലും അവ ശരിയായി പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ ഈ സംവിധാനങ്ങൾ പതിവായി പരിശോധിക്കപ്പെടുന്നു.
കാബിനിലെ മർദ്ദം പെട്ടെന്ന് നഷ്ടപ്പെടുമ്പോൾ ശരിയായി ഉപയോഗിക്കേണ്ട ഒന്നാണ് ഓക്സിജൻ മാസ്കുകൾ. മിക്ക വിമാനങ്ങളിലും ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സുരക്ഷാ നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകാറുണ്ട്. എന്നാൽ പരിമിതമായ സമയം മാത്രമാണ് ഓക്സിജൻ ലഭിക്കുക. 15 മിനിറ്റാണ് വിമാനത്തിലെ ഓക്സിജൻ മാസ്കിൽ നിന്ന് ഓക്സിജൻ ലഭിക്കുകയുള്ളൂ. വിമാനം പെട്ടെന്ന് ഉയരത്തിൽ എത്തുമ്പോൾ കാബിനിലെ പ്രഷർ കുറയാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. ഇങ്ങനെ പ്രഷർ കുറയുമ്പോൾ യാത്രക്കാർക്ക് ശ്വാസമെടുക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാകുകയും ബോധക്ഷയം വരെ സംഭവിക്കുകയും ചെയ്യാം.
അടിയന്തര സാഹചര്യങ്ങളിൽ ഓക്സിജൻ മാസ്കുകൾ താഴേക്ക് വീഴുന്നത് ഈ സമയത്താണ്. അതേസമയം, വിമാനം 10,000 അടിയിൽ താഴെയുള്ള ഉയരത്തിലേക്ക് ഇറങ്ങിയാൽ സാധാരണ ഗതിയിൽ യാത്രക്കാർക്ക് ഓക്സിജൻ ശ്വസിക്കാവുന്നതാണ്. ഓക്സിജൻ മാസ്കുകളിലെ ഓക്സിജൻ യാത്രക്കാർ ഉപയോഗിച്ച്, ഇത്രയും ഇറക്കത്തിലേക്ക് വിമാനം ഇറങ്ങാൻ ഏകദേശം 15 മിനിറ്റ് സമയം എടുക്കും. ഈ 12-15 മിനിറ്റ് സമയം പൈലറ്റുമാർക്ക് വിമാനത്തെ സുരക്ഷിതമായ താഴ്ന്ന ഉയരത്തിലേക്ക് എത്തിക്കാനുള്ള സമയം നൽകുന്നു.
താഴ്ന്ന ഉയരത്തിൽ അന്തരീക്ഷത്തിലെ ഓക്സിജന്റെ അളവ് സാധാരണ നിലയിലാകും, അപ്പോൾ മാസ്കുകളുടെ ആവശ്യമില്ല. മാസ്കിലെ ഓക്സിജൻ ടാങ്കുകൾക്ക് കൂടുതൽ സമയം ഓക്സിജൻ നൽകാൻ സാധിക്കുമെങ്കിലും, അടിയന്തര സാഹചര്യത്തിൽ വിമാനത്തെ എത്രയും പെട്ടെന്ന് സുരക്ഷിതമായ ഉയരത്തിലേക്ക് എത്തിക്കുക എന്നതാണ് പ്രധാനം. അതിനാലാണ് ഓക്സിജൻ വിതരണം ഈ ഒരു നിശ്ചിത സമയത്തേക്ക് പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്.
വിമാനത്തിൽ എങ്ങനെയാണ് ഓക്സിജൻ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത് എന്നതും വിമാനത്തിലെ ഓക്സിജൻ മാസ്കുകൾ 15 മിനിറ്റ് നേരത്തേക്ക് മാത്രമേ നീണ്ടുനിൽക്കൂകയുള്ളൂ എന്ന് പറയുന്നത് ശരിയാണോയെന്നതും എല്ലാവർക്കും മനസ്സിലായെന്ന് കരുതുന്നു. ഈ അറിവ് കൂടുതൽ പേരിലേക്ക് എത്തിക്കാൻ സഹകരിക്കുക.
ഈ ലേഖനം നിങ്ങൾക്ക് ഉപകാരപ്രദമായെങ്കിൽ മറ്റുള്ളവരിലേക്കും എത്തിക്കുക. നിങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങളും സംശയങ്ങളും താഴെ കമന്റ് ബോക്സിൽ പങ്കുവെക്കുക.
Article Summary: Airplanes produce oxygen using chemical generators or OBOGS. Emergency masks provide oxygen for about 15 minutes, enough time for the pilots to descend to a safe altitude where normal breathing is possible.
#Airplane #Oxygen #Travel #Safety #Technology #Emergency
