Revolution | ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തെ വിറപ്പിച്ച കക്കോരി ട്രെയിൻ കൊള്ള; സംഭവ ബഹുലമായ ചരിത്രം  

ന്യൂഡൽഹി: (KVARTHA) 1925 ആയപ്പോഴേക്കും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായി പോരാടുന്ന വിപ്ലവകാരികളുടെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി വഷളായി. ശരിയായ വസ്ത്രം പോലും അവർക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, സ്വാതന്ത്ര്യ സമരസേനാനിയും പ്രമുഖ കവിയുമായ രാം പ്രസാദ് ബിസ്മിലിനെ പോലുള്ള നേതാക്കൾ സർക്കാർ ഖജനാവ് കൊള്ളയടിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ചിന്തിച്ചു. ബിസ്മിൽ തന്റെ ആത്മകഥയിൽ ലഖ്‌നൗ സ്റ്റേഷനിൽ ഒരു ചങ്ങലയോ പൂട്ടോ ഇല്ലാതെ ഒരു ഇരുമ്പ് പെട്ടി കണ്ടതിനെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു. 

അതിനുള്ളിൽ നികുതിപ്പണമുണ്ടെന്നും അത് കൈക്കലാക്കാമെന്നും അദ്ദേഹം മനസിലാക്കി. ഈ കൊള്ളയുടെ പ്രധാന ഉദ്ദേശ്യം ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തെ വെല്ലുവിളിക്കുകയും സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിന് ധനസഹായം ശേഖരിക്കുകയുമായിരുന്നു. കൊള്ളയിൽ ലഭിച്ച പണം ആയുധങ്ങളും മറ്റ് വിപ്ലവ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കുമായി ഉപയോഗിക്കാനായിരുന്നു തീരുമാനം.

ആദ്യ ശ്രമം പരാജയപ്പെട്ടു

ലഖ്‌നൗവിൽ നിന്ന് അധികം ദൂരമല്ലാത്ത ഷാജഹാൻപൂർ റെയിൽവേ റൂട്ടിലെ ചെറിയ സ്റ്റേഷനായ കക്കോരി, ബ്രിട്ടീഷ് ഖജനാവ് കൊള്ളയടിക്കാനുള്ള ബിസ്മിലിന്റെ സംഘത്തിന്റെ ലക്ഷ്യസ്ഥാനമായി. രാജേന്ദ്ര ലാഹിരി, റോഷൻ സിംഗ്, സചീന്ദ്ര ബക്ഷി, അഷ്‌ഫാഖുല്ല ഖാൻ, മുകുന്ദി ലാൽ, മന്മഥനാഥ് ഗുപ്ത, മുരാരി ശർമ്മ, ബൻവാരി ലാൽ, ചന്ദ്രശേഖർ ആസാദ് എന്നിങ്ങനെ ഒമ്പതുപേരടങ്ങുന്ന ധീരസംഘം ദൗത്യത്തിന് തയ്യാറായി.

എന്നാൽ 1925 ആഗസ്റ്റ് എട്ടിന് നടത്തിയ ആദ്യ ശ്രമം പരാജയപ്പെട്ടു. രാം പ്രസാദ് ബിസ്മിൽ തന്റെ ആത്മകഥയിൽ ഈ ദൗത്യത്തിന്റെ ആദ്യ ദിനങ്ങളെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു. 'ഞങ്ങൾ ലഖ്‌നൗവിലെ ഛേഡിലാൽ ധർമ്മശാലയുടെ വിവിധ മുറികളിലായിരുന്നു താമസിച്ചിരുന്നത്. നിശ്ചയിച്ച സമയത്ത് റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിലെത്തിയെങ്കിലും, ഞങ്ങൾ കയറേണ്ട ട്രെയിൻ പുറപ്പെട്ടിരുന്നു. പത്തു മിനിറ്റ്  വൈകിപ്പോയതിന്റെ നിരാശയിൽ തിരിച്ചുവരേണ്ടി വന്നു'.

തളരാതെ വീണ്ടും 

ആദ്യ ശ്രമം പരാജയപ്പെട്ടെങ്കിലും വിപ്ലവകാരികൾ തളർന്നില്ല. അടുത്ത ദിവസം, ഓഗസ്റ്റ് ഒമ്പതിന് അവർ വീണ്ടും കക്കോരിയിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടു. നിശ്ചയിച്ച സമയത്ത് റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിലെത്തി. ഹൃദയം കുതിച്ചുയരുന്ന നിമിഷങ്ങളായിരുന്നു അത്. ട്രെയിൻ നിർത്തേണ്ട സ്ഥലത്ത് എത്തിക്കഴിഞ്ഞാൽ ചങ്ങല വലിച്ച് ഗാർഡിൻറെ ക്യാബിനിലേക്ക് കടക്കുകയായിരുന്നു അവരുടെ ലക്ഷ്യം. അവിടെ നിന്ന് കൊള്ളയടിക്കാനുള്ള പണം നിറച്ച പെട്ടി പിടിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യും.

'ഞങ്ങൾ ആരെയും ഉപദ്രവിക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ചില്ല. നിയമവിരുദ്ധമായി സമ്പാദിച്ച സർക്കാർ പണം തിരിച്ചെടുക്കുക മാത്രമായിരുന്നു ലക്ഷ്യം. ഞാൻ തന്നെ ട്രെയിനിൽ പ്രഖ്യാപിക്കും, 'ഇത് നീതിക്കായുള്ള ഒരു പോരാട്ടമാണ്, ഞങ്ങൾ ആരുടെയും രക്തം ചൊരിയാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല.' എന്നാൽ, ആവശ്യമെങ്കിൽ സ്വയം സംരക്ഷിക്കാൻ ഞങ്ങൾ മൂന്നുപേർ ഗാർഡിൻറെ ക്യാബിനിനടുത്ത് സജ്ജരായി നിൽക്കും', രാം പ്രസാദ് ബിസ്മിൽ തന്റെ ആത്മകഥയിൽ ഈ നിമിഷങ്ങളെ കുറിച്ച് എഴുതി.

കൃത്യമായി ചങ്ങല വലിച്ചു.

കൃത്യമായി ശരിയായ സ്ഥലത്ത് ചങ്ങല വലിച്ചു. ബിസ്മിൽ എഴുതുന്നു, 'ഞാൻ ഉടൻ തന്നെ എൻ്റെ പിസ്റ്റൾ എടുത്ത് ആക്രോശിച്ചു, ശാന്തമായിരിക്കുക. പേടിക്കേണ്ട കാര്യമില്ല. ഞങ്ങളുടേതായ പണം സർക്കാരിൽ നിന്ന് വാങ്ങാൻ മാത്രമാണ് ഞങ്ങൾ വന്നത്. നിങ്ങൾ ഇരിക്കുകയാണെങ്കിൽ, നിങ്ങൾക്ക് ഒരു ദോഷവും സംഭവിക്കില്ല'. ട്രെയിൻ നിർത്തുന്നതിന് മുമ്പ് മറ്റൊരു നാടകം നടന്നു. അഷ്ഫാഖ്, രാജേന്ദ്ര ലാഹിരി, സചീന്ദ്ര ബക്ഷി എന്നിവർ സെക്കൻഡ് ക്ലാസ് ടിക്കറ്റുകൾ വാങ്ങിയിരുന്നു. 

സചീന്ദ്രനാഥ് ബക്ഷി തൻ്റെ 'എൻ്റെ വിപ്ലവ ജീവിതം' എന്ന പുസ്തകത്തിൽ എഴുതുന്നു, 'ഞാൻ നിശബ്ദമായി അഷ്ഫാഖിനോട് ചോദിച്ചു, 'എൻ്റെ ആഭരണപ്പെട്ടി എവിടെ?' അഷ്ഫാഖ് ഉടൻ മറുപടി പറഞ്ഞു, 'ഓ, ഞങ്ങൾ അത് കക്കോറിയിൽ മറന്നു.' അഷ്ഫാഖ് സംസാരിച്ചയുടൻ ബക്ഷി ട്രെയിനിൻ്റെ ചങ്ങല വലിച്ചു. രാജേന്ദ്ര ലാഹിരിയും മറുവശത്ത് നിന്ന് ചങ്ങല വലിച്ചു. മൂവരും വേഗം ഇറങ്ങി കാക്കോരി ലക്ഷ്യമാക്കി നടക്കാൻ തുടങ്ങി. കുറച്ചു ദൂരം നടന്നപ്പോൾ ട്രെയിൻ ഗാർഡിനെ കണ്ടു. ആരാണ് ചങ്ങല വലിച്ചതെന്ന് അദ്ദേഹം ചോദിച്ചു. 

ആഭരണപ്പെട്ടി കക്കോറിയിൽ മറന്നുവെന്നായിരുന്നു മറുപടി. ബക്ഷി തുടർന്നു എഴുതുന്നു, 'അപ്പോഴേക്കും ഞങ്ങളുടെ സുഹൃത്തുക്കളെല്ലാം ട്രെയിനിൽ നിന്ന് ഇറങ്ങി അവിടെ എത്തിയിരുന്നു. ഞങ്ങൾ പിസ്റ്റളുകൾ ഉപയോഗിച്ച് വായുവിലേക്ക് വെടിവയ്ക്കാൻ തുടങ്ങി. അപ്പോഴാണ് ഞാൻ കണ്ടത് വണ്ടി വിടാൻ ഗാർഡ് പച്ചക്കൊടി കാണിക്കുന്നത്. ഞാൻ പിസ്റ്റൾ അവൻ്റെ നെഞ്ചിൽ വെച്ച് അവൻ്റെ കയ്യിൽ നിന്നും ലൈറ്റ് തട്ടിയെടുത്തു. അയാൾ കൈകൾ കൂപ്പി പറഞ്ഞു - ദയവായി എൻ്റെ ജീവൻ രക്ഷിക്കൂ. ഞാൻ അവനെ തള്ളി നിലത്തു വീഴ്ത്തി'.

അഷ്ഫാഖ് പെട്ടി തകർക്കാൻ തുടങ്ങി. അഷ്ഫാഖ് ഗാർഡിനോട് പറഞ്ഞു, 'നിങ്ങൾ ഞങ്ങളോട് സഹകരിച്ചാൽ നിങ്ങളെ ഉപദ്രവിക്കില്ല'. ബിസ്മിൽ എഴുതുന്നു, 'ഞങ്ങളുടെ സഖാക്കൾ ഇടയ്ക്കിടെ വായുവിലേക്ക് വെടിയുതിർക്കാൻ തുടങ്ങി. പണം നിറച്ച ഇരുമ്പ് പെട്ടി വളരെ ഭാരമുള്ളതായിരുന്നു. ഞങ്ങൾക്ക് അത് കൊണ്ട് ഓടിപ്പോകാൻ കഴിഞ്ഞില്ല, അതിനാൽ അഷ്ഫാഖ് അത് ചുറ്റിക കൊണ്ട് തകർക്കാൻ തുടങ്ങി. പലതവണ ശ്രമിച്ചിട്ടും അയാൾ വിജയിച്ചില്ല. എല്ലാവരും ശ്വാസമടക്കിപ്പിടിച്ച് അഷ്ഫാഖിനെ നോക്കി. അവിടെയുണ്ടായിരുന്ന വിപ്ലവകാരികളുടെ ജീവിതത്തെ എന്നെന്നേക്കുമായി മാറ്റിമറിച്ച ഒരു സംഭവം അവിടെ സംഭവിച്ചു. 

രണ്ട് കമ്പാർട്ടുമെൻ്റുകൾക്ക് മുമ്പ് ട്രെയിനിലെ യാത്രക്കാരനായ അഹമ്മദ് അലി തൻ്റെ കമ്പാർട്ടുമെൻ്റിൽ നിന്ന് ഇറങ്ങി ഗാർഡിൻ്റെ ക്യാബിനിലേക്ക് നീങ്ങാൻ തുടങ്ങി. യഥാർത്ഥത്തിൽ അഹമ്മദ് തൻ്റെ ഭാര്യ ഇരിക്കുന്ന ലേഡീസ് കംപാർട്ട്മെൻ്റിലേക്ക് വരികയായിരുന്നു. തീവണ്ടി നിർത്തിയതിനാൽ ഇറങ്ങി ഭാര്യയെ പരിശോധിക്കാൻ ആലോചിച്ചു. ട്രെയിനിൽ എന്താണ് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് അയാൾക്ക് അറിയില്ലായിരുന്നു. ബിസ്മിൽ എഴുതുന്നു, 'എനിക്ക് മുഴുവൻ കാര്യവും മനസ്സിലാക്കാൻ കൂടുതൽ സമയമെടുത്തില്ല, പക്ഷേ എൻ്റെ മറ്റ് സഹപ്രവർത്തകർക്ക് കാര്യങ്ങൾ പെട്ടെന്ന് വിലയിരുത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ല. മന്മഥനാഥ് വളരെ ഉത്സാഹിയായിരുന്നെങ്കിലും ആയുധങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ അദ്ദേഹത്തിന് കാര്യമായ പരിചയമില്ലായിരുന്നു. 

ആ വ്യക്തി ക്യാബിനിലേക്ക് വരുന്നത് കണ്ടയുടനെ അവർ അവനെ ലക്ഷ്യമാക്കി. ഞാൻ അവനോട് എന്തെങ്കിലും പറയുന്നതിന് മുമ്പ് മന്മഥ് തൻ്റെ പിസ്റ്റളിൻ്റെ ട്രിഗർ അമർത്തി. വെടിയേറ്റ് അഹമ്മദ് അലി നിലത്തു വീണു. ഇതിനിടെ പെട്ടി തകർക്കുന്ന തിരക്കിലായിരുന്ന അഷ്ഫാഖ് ആ ശ്രമത്തിൽ വിജയിച്ചില്ല. ഒടുവിൽ ബിസ്മിൽ ചുറ്റിക എടുത്ത് പൂർണ ശക്തിയോടെ ബോക്സിൻ്റെ പൂട്ടിൽ അടിച്ചു. പൂട്ട് പൊട്ടി താഴെ വീണു. പണമെല്ലാം പുറത്തെടുത്ത് ഷീറ്റിൽ കെട്ടിയെങ്കിലും അതിനിടയിൽ മറ്റൊരു പ്രശ്‌നം ഉടലെടുത്തു. ദൂരെ ട്രെയിൻ വരുന്ന ശബ്ദം കേട്ടു. ഈ ദൃശ്യം കണ്ട് മുന്നിൽ നിന്ന് വന്ന ട്രെയിനിൻ്റെ ലോക്കോപൈലറ്റിന് സംശയം തോന്നിയാലോ എന്ന് എല്ലാവരും ഭയന്നു. 

കൊള്ളയടിക്കപ്പെട്ട ട്രെയിനിലെ യാത്രക്കാരും അവരവരുടെ സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്ന് നീങ്ങിത്തുടങ്ങി. ആ സമയത്ത് ഏത് യാത്രക്കാരനും ട്രെയിനിൽ നിന്ന് ഇറങ്ങി  ഓടാമായിരുന്നു, പക്ഷേ ആരും ഇങ്ങനെ ചിന്തിക്കാൻ ധൈര്യപ്പെട്ടില്ല. ശേഷിച്ച കൂട്ടാളികളോട് ആയുധങ്ങൾ ഒളിപ്പിക്കാൻ അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെട്ടു. ചുറ്റിക താഴെയിടാൻ അഷ്ഫാഖിനും നിർദേശം നൽകി. പഞ്ചാബ് മെയിൽ ആയിരുന്നു ആ ട്രെയിൻ. അവൾ നിർത്താതെ മുന്നോട്ട് നീങ്ങി. ഓപ്പറേഷൻ പൂർത്തിയാക്കാൻ അര മണിക്കൂർ പോലും വേണ്ടി വന്നില്ല. 

കക്കോരി കൊള്ളയുടെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ

ഒരു ചെറിയ കൂട്ടം വിപ്ലവകാരികളുടെ ധീരമായ നീക്കം ഇന്ത്യയിലെ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിന് ഒരു പുതിയ അധ്യായം എഴുതിച്ചേർത്തു. കക്കോരി റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിലെ ധീരമായ കൊള്ളയ്ക്ക് പിന്നാലെ, ബിസ്മിൽ, അഷ്ഫാഖ്, രാജേന്ദ്ര ലാഹിരി തുടങ്ങിയ നേതാക്കൾ ദേശീയ നായകന്മാരായി മാറി. ഈ സംഭവം ഇന്ത്യയിലെ ജനങ്ങളെ ഒന്നടങ്കം ഉണർത്തി. ഒരു ചെറിയ കൂട്ടം യുവാക്കൾ, സർക്കാരിന്റെ അതിക്രമങ്ങൾക്കെതിരെ തുറന്നു പ്രതികരിച്ചു എന്ന വസ്തുത ജനങ്ങളെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തി. അവർ കൊള്ളയടിച്ചത് വ്യക്തികളെയല്ല, സർക്കാരിന്റെ ഖജനാവിനെയാണ് എന്ന വസ്തുത ജനങ്ങളിൽ ഒരു വലിയ മാറ്റം ഉണ്ടാക്കി.

ചന്ദ്രശേഖർ ആസാദ് ഒഴികെ മറ്റെല്ലാവരും അറസ്റ്റിലായി

കക്കോരി ആക്രമണത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടവരെ പിടികൂടുന്നവർക്ക് സർക്കാർ 5000 രൂപ പാരിതോഷികം വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എല്ലാ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനുകളിലും പൊലീസ് സ്റ്റേഷനുകളിലും ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരസ്യങ്ങൾ ഒട്ടിച്ചു. കക്കോരി സംഭവം നടന്ന് മൂന്ന് മാസത്തിനുള്ളിൽ അതിൽ പങ്കെടുത്ത എല്ലാവരും അറസ്റ്റിലാവാൻ തുടങ്ങി. ഈ ഓപ്പറേഷനിൽ 10 പേർ മാത്രമാണ് പങ്കെടുത്തതെങ്കിലും 40 ലധികം പേർ അറസ്റ്റിലായി. അഷ്ഫാഖ്, റോഷൻ സിംഗ്, രാജേന്ദ്ര ലാഹിരി, ബനാരസി ലാൽ തുടങ്ങി നിരവധി പേർ പിടിയിലായി. ചന്ദ്രശേഖർ ആസാദിനെ മാത്രം അറസ്റ്റ് ചെയ്യാൻ പൊലീസിന് കഴിഞ്ഞില്ല.

1927 ഏപ്രിലിൽ കേസിൻ്റെ വിധി പ്രഖ്യാപിച്ചു. അഷ്ഫാഖ് ഉല്ലാ ഖാൻ, രാജേന്ദ്ര ലാഹിരി, റോഷൻ സിംഗ്, രാം പ്രസാദ് ബിസ്മിൽ എന്നിവർക്ക് വധശിക്ഷ വിധിച്ചു. ഇതിനെതിരെ ഇന്ത്യയൊട്ടാകെ പ്രതിഷേധമുയർന്നു. മദൻ മോഹൻ മാളവ്യ, മോത്തിലാൽ നെഹ്‌റു, ലാലാ ലജ്പത് റായ്, ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു, മുഹമ്മദ് അലി ജിന്ന എന്നിവർ ഈ വിപ്ലവകാരികൾക്ക് പിന്തുണയുമായി രംഗത്തെത്തി. വധശിക്ഷ ജീവപര്യന്തമാക്കി മാറ്റണമെന്ന് സെൻട്രൽ അസംബ്ലി വൈസ്രോയിയോട് അപേക്ഷിച്ചെങ്കിലും അദ്ദേഹം ഈ ആവശ്യം നിരസിച്ചു.

1927 ഡിസംബർ 19-ന് രാം പ്രസാദ് ബിസ്മിൽ, റോഷൻ ലാൽ, രാജേന്ദ്ര ലാഹിരി എന്നിവരെ ഗോരഖ്പൂർ ജയിലിൽ തൂക്കിലേറ്റി. വധശിക്ഷയ്ക്ക് രണ്ട് ദിവസം മുമ്പ് അദ്ദേഹം തൻ്റെ ആത്മകഥ പൂർത്തിയാക്കി. അതേ ദിവസം തന്നെ ഫൈസാബാദ് ജയിലിൽ അഷ്ഫാഖിനെ തൂക്കിലേറ്റുകയും ചെയ്തു. മന്മഥനാഥ് ഗുപ്തയ്ക്ക് ഇതുവരെ 18 വയസ്സ് തികഞ്ഞിട്ടില്ലാത്തതിനാൽ, അദ്ദേഹത്തിന് 14 വർഷം മാത്രമാണ് ശിക്ഷ ലഭിച്ചത്. 1937-ൽ അദ്ദേഹം മോചിതനായി.

#KakoriConspiracy #IndianIndependence #FreedomFighters #HistoryOfIndia #Revolutionaries #BritishRaj