ഇന്ത്യൻ ചിത്രകലയ്ക്ക് ആഗോളമാനം നൽകിയ എം എഫ് ഹുസൈൻ വിടവാങ്ങിയിട്ട് 14 വർഷം: ജീവിതം, കല, വിവാദങ്ങൾ

നവോദിത്ത് ബാബു

(KVARTHA) ഇന്ത്യൻ ചിത്രകലയുടെ ഇതിഹാസതാരം എം.എഫ്. ഹുസൈൻ ഓർമ്മയായിട്ട് ഇന്ന് (ജൂൺ 09) 14 വർഷം തികയുന്നു. ഇന്ത്യൻ കലയെ ആഗോളതലത്തിൽ അടയാളപ്പെടുത്തിയ ഈ പ്രതിഭ, 'ഇന്ത്യയുടെ പിക്കാസോ' എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.

മഖ്ബൂൽ ഫിദാ ഹുസൈൻ എന്ന എം.എഫ്. ഹുസൈൻ 1915 സെപ്റ്റംബർ 17-ന് മഹാരാഷ്ട്രയിലെ പാന്തിപൂരിൽ ജനിച്ചു. ചെറുപ്പത്തിൽത്തന്നെ ചിത്രകലയിൽ അസാമാന്യമായ കഴിവ് പ്രകടിപ്പിച്ച അദ്ദേഹം ഇൻഡോറിൽ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം മുംബൈയിലേക്ക് താമസം മാറുകയും ജെ.ജെ. സ്കൂൾ ഓഫ് ആർട്‌സിൽ തന്റെ കലാപ്രവർത്തനങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. 

സിനിമയുടെ പരസ്യങ്ങൾ വരച്ചുകൊണ്ടാണ് ഹുസൈൻ കലാജീവിതം തുടങ്ങിയത്. പിന്നീട് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പ്രതിഫലം വാങ്ങുന്ന ചിത്രകാരനായി അദ്ദേഹം മാറി. ഇത് കലയോടുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഗാധമായ പ്രതിബദ്ധതയുടെ മാത്രം ഫലമായിരുന്നു.

ഏതാനും ചലച്ചിത്രങ്ങൾ സംവിധാനം ചെയ്ത ഹുസൈൻ, തന്റെ ആരാധനാപാത്രമായ മാധുരി ദീക്ഷിതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് 'ഫിദ' എന്ന പേരിൽ ഒരു ചിത്രശൃംഖല തന്നെ സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു ഇന്ത്യൻ പെയിന്റിങ്ങിന് ലഭിച്ചിട്ടുള്ളതിൽ വെച്ച് ഏറ്റവും വലിയ ലേലത്തുക സ്വന്തമാക്കിയ റെക്കോർഡും ഹുസൈന്റെ പേരിലാണ്. 

അദ്ദേഹത്തിന്റെ 'ഗ്രാമയാത്ര' എന്ന ചിത്രം ഏഷ്യൻ മോഡേൺ + കണ്ടംപററി ആർട്ട് വിഭാഗത്തിൽ 118 കോടി രൂപയ്ക്ക് ലേലം ചെയ്യപ്പെട്ടത് കലാ ലോകത്തെ ഞെട്ടിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര ഇന്ത്യയിലെ ഗ്രാമീണ ജീവിതത്തിന്റെ നേർക്കാഴ്ച നൽകുന്ന 13 വ്യത്യസ്ത രംഗങ്ങൾ ഒറ്റ ക്യാൻവാസിൽ ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുള്ള ഈ എണ്ണഛായാചിത്രം 1954-ൽ വരച്ചതാണ്. 14 അടി നീളമുള്ള ഈ ചിത്രം 21 കോടി രൂപയാണ് പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നതെങ്കിലും ലഭിച്ചത് 118 കോടി രൂപയായിരുന്നു.

പത്മശ്രീ, പത്മഭൂഷൺ, പത്മവിഭൂഷൺ തുടങ്ങിയ ബഹുമതികൾ നൽകി ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ ഹുസൈനെ ആദരിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തിൽ ഒരു വലിയ വിവാദവും ഉണ്ടായിരുന്നു. താൻ വരച്ച ഒരു ചിത്രം ഹിന്ദുമതവികാരങ്ങളെ വ്രണപ്പെടുത്തുന്നു എന്ന ആരോപണം തീവ്ര ഹിന്ദുത്വ വിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്ന് ഉയർന്നപ്പോൾ, സ്വന്തം പൗരത്വം ഉപേക്ഷിച്ച് ഖത്തർ പൗരത്വം സ്വീകരിക്കേണ്ടി വന്ന കഥയും ഹുസൈനുണ്ട്. 

ഹിന്ദു ദേവതകളെ (ഭാരതാംബയെയും മറ്റും) നഗ്നമായി ചിത്രീകരിച്ച് മതവിദ്വേഷത്തിന് കാരണക്കാരനായി എന്ന ആരോപണത്തിൽ 2006-ൽ ഹുസൈൻ അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെടുകയുണ്ടായി. 1970-ൽ വരച്ച, 26 വർഷത്തോളം യാതൊരു വിവാദവുമില്ലാതിരുന്ന ഈ ചിത്രം, രാജ്യത്തിന്റെ മാറിയ സാഹചര്യത്തിൽ വിവാദവിധേയമായി മാറുകയായിരുന്നു. 

ആരോപണങ്ങൾ കോടതി തള്ളി ഹുസൈന്റെ നിലപാടിനെ ശരിവെച്ചെങ്കിലും, തന്റെ ജീവന് പോലും ഭീഷണിയുണ്ടെന്ന് ബോധ്യപ്പെട്ട ഹുസൈൻ പിന്നീട് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം ഉപേക്ഷിക്കുകയായിരുന്നു.

2010-ൽ ഖത്തർ ഹുസൈന് പൗരത്വം നൽകുകയും അദ്ദേഹം ഇന്ത്യൻ പാസ്‌പോർട്ട് തിരികെ ഏൽപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. പാരീസിലും ദുബായിലും ലണ്ടനിലുമായി വിശ്വപൗരനായി ജീവിച്ച ഹുസൈൻ 2011 ജൂൺ 9-ന് ലണ്ടനിൽ വെച്ചാണ് ചരമമടഞ്ഞത്. 

എല്ലാവിധ ഔദ്യോഗിക ബഹുമതികളോടും കൂടി ഹുസൈന്റെ ഭൗതികശരീരം ഇന്ത്യയിലേക്ക് കൊണ്ടുവരാൻ അന്നത്തെ മൻമോഹൻ സിംഗ് സർക്കാർ തയ്യാറായെങ്കിലും, താൻ എവിടെയാണോ മരിക്കുന്നത് അവിടെത്തന്നെ തന്റെ ഭൗതികശരീരം അടക്കം ചെയ്യണം എന്ന ഹുസൈന്റെ ആഗ്രഹം കാരണം ലണ്ടനിലാണ് ഖബറിടം ഒരുക്കിയത്. 

വർഷങ്ങളോളം സ്വരാജ്യത്തേക്ക് മടങ്ങാൻ ആഗ്രഹിച്ചിരുന്ന പിതാവിന് ജീവിച്ചിരിക്കുമ്പോൾ അത് സാധിക്കാത്ത സാഹചര്യത്തിൽ, മരണശേഷം കൊണ്ടുവരുന്നത് അദ്ദേഹത്തോടുള്ള അനാദരവായിരിക്കുമെന്ന് മക്കൾ പരസ്യമായി പ്രഖ്യാപിച്ച് ഇന്ത്യയുടെ വാഗ്ദാനം നിരസിക്കുകയായിരുന്നു.

എം.എഫ്. ഹുസൈനെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ ലേഖനം നിങ്ങൾക്ക് ഇഷ്ടമായോ? അദ്ദേഹത്തിന്റെ കലാജീവിതത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നിങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ പങ്കുവെക്കുക.

Article Summary: This article commemorates M.F. Husain, 'India's Picasso,' on his 14th death anniversary. It covers his artistic journey, record-breaking art sales, and the controversial circumstances that led him to renounce Indian citizenship and move to Qatar.

#MFHusain, #IndianArt, #IndianPicasso, #ArtLegend, #Controversy, #IndianPainting