വൈവിധ്യമാർന്ന ഇറാൻ; ഭൂപ്രകൃതിയും ജനങ്ങളും; പേർഷ്യൻ സംസ്കാരത്തിൻ്റെ ഹൃദയം; അറിയേണ്ടതെല്ലാം ഒരു നോട്ടത്തിൽ!

(KVARTHA) ഇറാൻ വീണ്ടും ലോകശ്രദ്ധയിലേക്ക് ഉയർന്നു വന്നിരിക്കുകയാണ്. ജൂൺ 13-ന് മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ രാജ്യത്തിനു നേർക്കുണ്ടായ ഇസ്രയേലി ആക്രമണങ്ങൾക്ക് ശേഷമാണ് ഇത്. കാസ്പിയൻ കടൽ മുതൽ ഒമാൻ ഉൾക്കടൽ വരെ നീണ്ടുകിടക്കുന്ന ഇറാൻ്റെ ഭൂപ്രകൃതി അതിൻ്റെ ചരിത്രം പോലെ തന്നെ വൈവിധ്യപൂർണമാണ്. ലോകത്തിൻ്റെ എണ്ണയുടെ 20 ശതമാനവും കടന്നുപോകുന്ന ഹോർമുസ് കടലിടുക്ക് ഉൾപ്പെടെയുള്ള തന്ത്രപ്രധാനമായ ജലപാതകളിലേക്ക് ഇറാനു പ്രധാന പ്രവേശനമുണ്ട്. ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളുടെ പഴക്കമുള്ള ഇറാൻ്റെ ചരിത്രം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പുരാതനവും സാംസ്കാരിക സമ്പന്നവുമായ രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാക്കി ഇതിനെ മാറ്റുന്നു.

ചരിത്രത്തിലുടനീളം നിരന്തരം ജനവാസമുള്ളതും സ്വാധീനമുള്ളതുമായ ഒരു രാഷ്ട്രമാണിത്. ഇറാൻ്റെ ഭൂമിശാസ്ത്രം, പ്രധാന നഗരങ്ങൾ, ജനസംഖ്യ, വംശീയ വൈവിധ്യം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു ഹ്രസ്വവിവരണം ഇതാ.

ഇറാൻ ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ

92 ദശലക്ഷം ജനസംഖ്യയുള്ള ഇറാൻ, ലോകത്ത് ജനസംഖ്യയുടെയും ഭൂവിസ്തൃതിയുടെയും കാര്യത്തിൽ 17-ാമത്തെ വലിയ രാജ്യമാണ്. ഇറാൻ്റെ മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം (GDP) 418 ബില്യൺ ഡോളറാണ്. ഇത് സാമ്പത്തിക വലുപ്പത്തിൽ 36-ാം സ്ഥാനത്താണ്. രാജ്യത്ത് ഏകദേശം 7.2 ശതമാനം തൊഴിലില്ലായ്മ നിരക്കുണ്ട്. രാജ്യത്തെ മുതിർന്നവരുടെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക് 89 ശതമാനവും യുവജന സാക്ഷരത ഏകദേശം 99 ശതമാനവുമാണ്. എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിരക്കുകൾ ഗ്രാമീണ, നഗര പ്രദേശങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു.

എണ്ണയിലും പ്രകൃതിവാതകത്തിലും സമ്പന്നമായ രാജ്യമാണിത്. ലോകത്തിലെ ഒമ്പതാമത്തെ വലിയ എണ്ണ ഉൽപ്പാദകരും മൂന്നാമത്തെ വലിയ പ്രകൃതിവാതക ഉൽപ്പാദകരും ഇറാനാണ്.

ഇറാൻ എത്ര വലുതാണ്?

പടിഞ്ഞാറൻ ഏഷ്യയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഇറാൻ, സൗദി അറേബ്യ കഴിഞ്ഞാൽ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ രാജ്യമാണ്. ഏകദേശം 1.65 ദശലക്ഷം ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (636,000 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഇത് ലോകത്തിലെ 17-ാമത്തെ വലിയ രാജ്യമാണ്. ഇറാഖ്, തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, പാകിസ്ഥാൻ, അസർബൈജാൻ, തുർക്കി, അർമേനിയ എന്നീ ഏഴ് രാജ്യങ്ങളുമായി ഇറാൻ കര അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. ഇതിൽ ഇറാഖുമായാണ് ഏറ്റവും വലിയ അതിർത്തി. ഏകദേശം അമേരിക്കയുടെ ആറിലൊന്ന് ഭൂപ്രദേശവും അലാസ്ക സംസ്ഥാനത്തോളം വലുപ്പവും ഇറാനുണ്ട്.

യൂറോപ്പിൻ്റെ ആറിലൊന്നും ഓസ്‌ട്രേലിയയുടെ അഞ്ചിലൊന്നും ഇന്ത്യയുടെ ഏകദേശം പകുതിയോളവും ഇസ്രയേലിൻ്റെ ഏകദേശം 80 ഇരട്ടിയോളവും വലുപ്പമുണ്ട് ഇറാനു.

ഇറാനിലെ പ്രധാന ജനവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾ

ഇറാനിലെ 92 ദശലക്ഷം ജനങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും രാജ്യത്തിൻ്റെ പടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗത്താണ് താമസിക്കുന്നത്. ഈ പ്രദേശത്ത് പരുക്കൻ പർവതനിരകളും ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ താഴ്‌വരകളും നദീതടങ്ങളും ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗത്തെ നിലനിർത്താൻ സഹായിക്കുന്നു. 9.6 ദശലക്ഷം നിവാസികളുള്ള ടെഹ്‌റാൻ 1795 മുതൽ തലസ്ഥാനവും രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരവുമാണ്. അൽബോർസ് പർവതനിരകൾക്ക് താഴെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ടെഹ്‌റാൻ്റെ ചരിത്രം 6,000 വർഷത്തിലേറെ പഴക്കമുള്ളതാണ്.

വടക്കുകിഴക്കുള്ള മഷാദ്, 3.4 ദശലക്ഷം ആളുകളുള്ള ഇറാനിലെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ നഗരമാണ്. 1,200 വർഷത്തിലേറെ പഴക്കമുള്ള ഈ നഗരം ഒരു പ്രധാന മത-സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് തീർത്ഥാടകരെ ആകർഷിക്കുന്ന ഇമാം റെസ പള്ളി ഇവിടെയുണ്ട്. 2.3 ദശലക്ഷം ആളുകളുള്ള ഇസ്ഫഹാൻ മൂന്നാമത്തെ വലിയ നഗരമാണ്. 2,500 വർഷത്തിലേറെ പഴക്കമുള്ള ഈ നഗരം 1501 മുതൽ 1722 വരെ നിലനിന്ന സഫാവിദ് സാമ്രാജ്യത്തിൻ്റെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു. ഇസ്ഫഹാനിൽ പ്രധാന വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളും ടെക്സ്റ്റൈൽസ്, സ്റ്റീൽ, നിർമ്മാണം, ആണവ, വ്യോമയാന വ്യവസായങ്ങൾ എന്നിവയുടെ കേന്ദ്രവുമുണ്ട്.

ഷിറാസ് (1.7 ദശലക്ഷം), തബ്രിസ് (1.7 ദശലക്ഷം), കറാജ് (1.6 ദശലക്ഷം), ഖോം (1.4 ദശലക്ഷം), അഹ്‌വാസ് (1.3 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഇറാനിലെ മറ്റ് ജനസാന്ദ്രതയുള്ള നഗരങ്ങൾ.

ജനസംഖ്യാപരമായ വിവരങ്ങൾ

യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് ഡിവിഷൻ്റെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം ഇറാനിലെ ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 60 ശതമാനവും 39 വയസ്സിന് താഴെയുള്ളവരാണ്. രാജ്യത്തെ ശരാശരി പ്രായം 33-34 വയസ്സാണ്, ഏകദേശം 77 ശതമാനം ഇറാനികളും നഗരപ്രദേശങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്. ഇറാനിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രായ വിഭാഗങ്ങൾ 30-34 വയസ്സും 35-39 വയസ്സുമാണ്. അതായത്, ജനസംഖ്യയുടെ ഭൂരിഭാഗവും 1979-ലെ ഇസ്ലാമിക് വിപ്ലവത്തിനു ശേഷമാണ് ജനിച്ചത്. എന്നിരുന്നാലും, സമീപ വർഷങ്ങളിൽ ഇറാനിയൻ പ്രൊഫഷണലുകളുടെ ഒരു വലിയ കുടിയേറ്റം നടന്നിട്ടുണ്ട്. ഇത് പ്രധാനമായും സാമ്പത്തിക ഞെരുക്കം മൂലമാണ്.

ഇറാൻ്റെ വംശീയ വൈവിധ്യം

വംശീയമായും സാംസ്കാരികമായും വളരെയധികം വൈവിധ്യമുള്ള രാജ്യമാണ് ഇറാൻ. ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 61 ശതമാനം പേർ പേർഷ്യക്കാരാണ്. അസർബൈജാനികൾ (16 ശതമാനം), കുർദുകൾ (10 ശതമാനം) എന്നിവരാണ് പ്രധാന ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങൾ. ലൂർസ് (6 ശതമാനം), അറബികൾ (2 ശതമാനം), ബലൂച് (2 ശതമാനം), തുർക്കിക് വിഭാഗങ്ങൾ (2 ശതമാനം) എന്നിവരും ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇറാനിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഷിയാ മുസ്ലീങ്ങളാണ്, ഇത് ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 90 ശതമാനം വരും. സുന്നി മുസ്ലീങ്ങളും മറ്റ് മുസ്ലീം വിഭാഗങ്ങളും ഏകദേശം 9 ശതമാനമാണ്. ബാക്കിയുള്ള 1 ശതമാനത്തിൽ ഏകദേശം 300,000 ബഹായികൾ, 300,000 ക്രിസ്ത്യാനികൾ, 35,000 സൊറോസ്ട്രിയക്കാർ, 20,000 ജൂതന്മാർ, 10,000 സബീൻ മണ്ടേയൻമാർ എന്നിവർ ഉൾപ്പെടുന്നു.

കുർദിസ്ഥാൻ, ഖുസേസ്താൻ, സിസ്താൻ-ബലൂചിസ്ഥാൻ തുടങ്ങിയ അതിർത്തി പ്രദേശങ്ങളിൽ, വംശീയ വിഭാഗങ്ങൾ രാജ്യത്തിൻ്റെ വംശീയവും മതപരവുമായ വൈവിധ്യം രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നുണ്ട്. പേർഷ്യൻ (ഫാർസി) ഔദ്യോഗിക ഭാഷയാണെങ്കിലും, രാജ്യത്തുടനീളം പല പ്രദേശങ്ങളിലും മറ്റ് നിരവധി ഭാഷകൾ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നു.

മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലെ രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങളിൽ ഇറാൻ്റെ പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ച് നിങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ പങ്കുവെക്കുക.

Article Summary (English): Comprehensive overview of Iran's geography, demography, and rich Persian culture.

#Iran, #PersianCulture, #MiddleEast, #Geography, #Demographics, #WorldAffairs