എന്താണ് പ്രാഡയുടെ കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പ് വിവാദം? ഇന്ത്യൻ കൈത്തൊഴിലിന് അംഗീകാരം വേണം, സർക്കാർ ഇടപെടുമോ?

മുംബൈ: (KVARTHA) ലോകം മുഴുവൻ അറിയപ്പെടുന്ന ആഡംബര ഫാഷൻ കമ്പനിയായ പ്രാഡ, ഇപ്പോൾ ഒരു വലിയ വിവാദത്തിൽ കുടുങ്ങിയിരിക്കുകയാണ്. മിലാനിൽ നടന്ന ഫാഷൻ വീക്കിൽ പ്രാഡ പുതിയൊരു ചെരുപ്പ് പുറത്തിറക്കി. എന്നാൽ, ഈ ചെരുപ്പ് ഇന്ത്യയുടെ സ്വന്തം കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പുകളുമായി ഏറെ സാമ്യമുള്ളതായിരുന്നു. തങ്ങളുടെ ഡിസൈൻ എവിടെ നിന്ന് കിട്ടി എന്ന് പ്രാഡ പറഞ്ഞില്ല. ഇതോടെ, ഇത് ഇന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തെ മോഷ്ടിക്കുകയാണെന്ന വലിയ ആരോപണമാണ് ഉയർന്നിട്ടുള്ളത്. വർഷങ്ങളായി കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പുണ്ടാക്കി ജീവിക്കുന്ന പതിനായിരക്കണക്കിന് കുടുംബങ്ങൾക്ക് നീതി കിട്ടണമെന്നാണ് ഇപ്പോൾ എല്ലാവരും ആവശ്യപ്പെടുന്നത്.

എന്താണ് ഈ വിവാദം?

2025 ജൂൺ 22-ന് ഇറ്റലിയിലെ മിലാനിൽ പുരുഷന്മാരുടെ വസ്ത്രങ്ങൾ കാണിക്കുന്ന ഫാഷൻ ഷോ പരിപാടി നടന്നു. അവിടെയാണ് പ്രാഡ ഈ പുതിയ ലെതർ ചെരുപ്പ് പുറത്തിറക്കിയത്. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കൊൽഹാപൂരിൽനിന്നും കർണാടകയിലെ ചില ഭാഗങ്ങളിൽനിന്നുമുള്ള പരമ്പരാഗത കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പുകളെപ്പോലെയായിരുന്നു ഇത്. ചൂടുള്ള കാലാവസ്ഥയ്ക്ക് ചേർന്ന, മുൻഭാഗം തുറന്ന, മെടഞ്ഞ ഡിസൈനുകളുള്ള കൈകൊണ്ട് തുന്നിയ തുകൽ ചെരുപ്പുകളാണ് കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പുകൾ. എന്നാൽ, പ്രാഡ ഈ ചെരുപ്പിനെ വെറും 'ലെതർ ചെരുപ്പ്' എന്ന് മാത്രമാണ് വിശേഷിപ്പിച്ചത്. ഇന്ത്യൻ പാരമ്പര്യത്തെക്കുറിച്ച് ഒന്നും പറഞ്ഞതുമില്ല. ഇതോടെയാണ് ഇന്ത്യയിലെ കൈത്തൊഴിൽ ചെയ്യുന്നവരും രാഷ്ട്രീയക്കാരും സാധാരണക്കാരും വലിയ പ്രതിഷേധവുമായി രംഗത്തുവന്നത്.

കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പിന്റെ പ്രത്യേകത

കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പിന് മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കൊൽഹാപൂർ നഗരവുമായി അടുത്ത ബന്ധമുണ്ട്. ഏകദേശം 12-ാം നൂറ്റാണ്ടുമുതൽ ഈ ചെരുപ്പുകൾ ഇവിടെയുണ്ട്. ഈ ചെരുപ്പുകൾ ഉണ്ടാക്കി ജീവിക്കുന്ന 20,000-ൽ അധികം കുടുംബങ്ങൾ മഹാരാഷ്ട്രയിലും കർണാടകയിലുമുണ്ട്. 2019-ൽ കേന്ദ്ര സർക്കാർ കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പിന് 'ഭൗമ സൂചികാ പദവി' (Geographical Indication - GI) നൽകി. അതായത്, ഈ ചെരുപ്പുകൾ മഹാരാഷ്ട്രയിലെയും കർണാടകയിലെയും എട്ടു ജില്ലകളിൽ മാത്രമേ ഉണ്ടാക്കാൻ പാടുള്ളൂ എന്ന്. പക്ഷേ, ഈ നിയമം ഇന്ത്യക്ക് പുറത്ത് പ്രാഡയെപ്പോലുള്ള വലിയ കമ്പനികൾക്ക് ബാധകമല്ല. അതുകൊണ്ടാണ് അവർക്ക് ഈ ഡിസൈനുകൾ ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയുന്നത്.

പ്രതിഷേധം എങ്ങനെ തുടങ്ങി?

മിലാനിൽ പ്രാഡയുടെ ചെരുപ്പുകൾ കണ്ടപ്പോൾ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഒരു ഗ്രാമത്തിലെ ഹരീഷ് കുരാഡെ എന്ന കൈത്തൊഴിലുകാരൻ ആദ്യം അത്ഭുതപ്പെട്ടുപോയി. കാരണം, അത് തങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്ന ചെരുപ്പുകൾ പോലെയായിരുന്നു. എന്നാൽ, പ്രാഡ ഇതിന്റെ ഇന്ത്യൻ ബന്ധം പറയാത്തതിൽ അദ്ദേഹത്തിന് വിഷമമുണ്ടായി. 'ഞങ്ങളുടെ കൈത്തൊഴിൽ അവർ മോഷ്ടിച്ചു, പക്ഷേ ഇത് ലോകം മുഴുവൻ അറിഞ്ഞതിൽ സന്തോഷമുണ്ട്,' കുരാഡെ പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹത്തെപ്പോലെ നിരവധി കൈത്തൊഴിലുകാരും രാഷ്ട്രീയക്കാരും സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ഇത് വലിയ ചർച്ചയാക്കി.

പ്രാഡയുടെ മറുപടി

പ്രതിഷേധം ശക്തമായപ്പോൾ പ്രാഡയുടെ കോർപ്പറേറ്റ് സോഷ്യൽ റെസ്‌പോൺസിബിലിറ്റി മേധാവി ലോറൻസോ ബെർട്ടെല്ലി, മഹാരാഷ്ട്ര ചേംബർ ഓഫ് കൊമേഴ്‌സ്, ഇൻഡസ്ട്രി ആൻഡ് അഗ്രികൾച്ചറിന് (MACCIA) ഒരു കത്തയച്ചു. ഈ പുതിയ ചെരുപ്പുകൾ ഇന്ത്യൻ പരമ്പരാഗത കൈത്തൊഴിലുകളിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടതാണെന്ന് അതിൽ അവർ സമ്മതിച്ചു. 'ഈ ഡിസൈൻ ഇപ്പോൾ പ്രാഥമിക ഘട്ടത്തിലാണ്, ഇത് വിപണിയിൽ എത്തുമോ എന്ന് ഉറപ്പില്ല. എങ്കിലും, ഇന്ത്യൻ കൈത്തൊഴിലുകാരുമായി സംസാരിക്കാൻ ഞങ്ങൾ തയ്യാറാണ്,' ബെർട്ടെല്ലി കത്തിൽ വ്യക്തമാക്കി. ഈ വിഷയത്തിൽ കൂടുതൽ ചർച്ചകൾ നടത്താമെന്നും പ്രാഡ ഉറപ്പുനൽകിയിട്ടുണ്ട്.

വിലയുടെ വ്യത്യാസവും ആളുകളുടെ പ്രതികരണവും

പ്രാഡയുടെ ഈ ചെരുപ്പുകൾക്ക് ഏകദേശം 1,400 ഡോളറാണ് (ഏകദേശം 1.16 ലക്ഷം രൂപ) വിലയിടാൻ പോകുന്നത്. എന്നാൽ യഥാർത്ഥ കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പുകൾക്ക് ഇന്ത്യൻ കടകളിൽ വെറും 1,000 രൂപയിൽ താഴെ മാത്രമാണ് വില. ഈ ഭീമമായ വിലവ്യത്യാസം, പ്രാഡ ഇന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തെ ചൂഷണം ചെയ്ത് പണമുണ്ടാക്കുകയാണെന്ന ആരോപണത്തിന് ആക്കം കൂട്ടി. സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ പലരും ഇതിനെ പരിഹസിച്ചു. 'പ്രാഡക്ക് കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പിന്റെ 'ചികിത്സ' കിട്ടി,' എന്ന് ഒരാൾ കുറിച്ചു. 2005-ൽ താൻ വാങ്ങിയ യഥാർത്ഥ കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പിന്റെ ഇപ്പോഴത്തെ വില 1.2 ലക്ഷം രൂപയാണെന്ന് മറ്റൊരാൾ തമാശയായി പറഞ്ഞു.

മറ്റ് ബ്രാൻഡുകളും സമാന വിവാദങ്ങളിൽ

ഇതുപോലൊരു വിവാദം പ്രാഡയുടെ കാര്യത്തിൽ മാത്രം സംഭവിച്ചതല്ല. 2025-ലെ കാൻ ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവലിൽ ഗുച്ചി എന്ന കമ്പനി ബോളിവുഡ് നടി ആലിയ ഭട്ട് ധരിച്ച സാരിയെ 'ഗൗൺ' എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചത് വലിയ വിമർശനത്തിന് കാരണമായിരുന്നു. 2018-ൽ, പ്രാഡയുടെ 'പ്രാഡമാലിയ' എന്ന ശേഖരത്തിലെ ചില സാധനങ്ങളിൽ കറുത്ത നിറമുള്ള രൂപങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നത് വർണ്ണവിവേചനമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ഏതായാലും വലിയ കമ്പനികൾ ഇന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തെയും ഉല്പന്നങ്ങളെയും പകർത്തി ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ കൂടുതൽ ശ്രദ്ധിക്കണമെന്നും, അതിന് ശരിയായ അംഗീകാരം നൽകണമെന്നുമാണ്.

കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പുകൾക്ക് ആഗോള ശ്രദ്ധ

ഈ വിവാദം വലിയ പ്രതിഷേധത്തിന് കാരണമായെങ്കിലും, കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പുകൾക്ക് ആഗോള തലത്തിൽ ശ്രദ്ധ കിട്ടിയതിൽ ഈ മേഖലയിലുള്ള വ്യാപാരികൾക്കും തൊഴിലാളികൾക്കും വലിയ ആഹ്ളാദം പകർന്നിട്ടുണ്ട്. 'ഈ ഉൽപന്നം ലോകം മുഴുവൻ അറിഞ്ഞതിൽ ഞങ്ങൾക്ക് അഭിമാനമുണ്ട്,' കൊൽഹാപൂരിലെ ദിലീപ് മോർ എന്ന വ്യവസായി പറഞ്ഞു. ഈ വിവാദം കാരണം ചില കൊൽഹാപുരി ബ്രാൻഡുകൾക്ക് 30-40% കൂടുതൽ വിൽപ്പന കിട്ടിയെന്നും സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ 400% കൂടുതൽ ആളുകൾ ഇവരെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിച്ചുവെന്നും റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ട്.

നിയമനടപടികളും പ്രതീക്ഷകളും

മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കൊൽഹാപൂർ എം.പി. ധനഞ്ജയ് മഹാദിക് പ്രാഡക്കെതിരെ കോടതിയെ സമീപിക്കുമെന്ന് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, പ്രാഡയുടെ പ്രതികരണവും, ഇന്ത്യൻ കൈത്തൊഴിലുകാരുമായി ചേർന്ന് പ്രവർത്തിക്കാനുള്ള അവരുടെ താൽപ്പര്യവും ഈ പ്രശ്നത്തിന് ഒരു പരിഹാരം കാണാൻ സഹായിച്ചേക്കും. 'പ്രാഡയുടെ ഈ നീക്കം ഇന്ത്യൻ കൈത്തൊഴിലിന്റെ വില മനസ്സിലാക്കാൻ ഒരു നല്ല അവസരമാണെന്ന് നീഡിൽഡസ്റ്റ് എന്ന ബ്രാൻഡിന്റെ സ്ഥാപകയായ ഷിറിൻ മാൻ പറഞ്ഞു.

കൂടുതൽ ശ്രദ്ധയും ഉത്തരവാദിത്തവും

പ്രാഡയുടെ ഈ കൊൽഹാപുരി ചെരുപ്പ് വിവാദം, ഫാഷൻ ലോകത്ത് സാംസ്കാരിക കാര്യങ്ങളിൽ കൂടുതൽ ശ്രദ്ധയും ഉത്തരവാദിത്തവും വേണമെന്ന് ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. ഇന്ത്യൻ കൈത്തൊഴിലുകാർക്ക് തങ്ങളുടെ പൈതൃകത്തിന് അർഹമായ അംഗീകാരവും ലാഭവും കിട്ടാൻ വേണ്ടിയുള്ള പോരാട്ടമാണിത്. പ്രാഡയുടെ ഭാഗത്തുനിന്നുള്ള പ്രതികരണം നല്ലതാണ്. പക്ഷേ, ഇന്ത്യയുടെ കൈത്തൊഴിൽ മേഖലയെ ആഗോള തലത്തിൽ ശക്തിപ്പെടുത്താൻ നിയമപരമായ സംരക്ഷണവും സർക്കാർ പിന്തുണയും അത്യാവശ്യമാണ്.

ഈ വിഷയത്തിൽ കൂടുതൽ ചർച്ചകൾക്കും അവബോധത്തിനുമായി ഈ വാർത്ത നിങ്ങളുടെ സുഹൃത്തുക്കളുമായി പങ്കുവെക്കുക.

Article Summary: Prada faces backlash for uncredited Kolhapuri slipper design; ignites cultural appropriation debate.
Hashtags: #PradaControversy #Kolhapuri #CulturalAppropriation #IndianCrafts #FashionEthics #GIstatus