1876 ഓഗസ്റ്റ് രണ്ടിന് ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ കൃഷ്ണ ജില്ലയിലെ ഭട്ലപെനുമുരു (ഇപ്പോൾ മച്ചലിപട്ടണം) ഗ്രാമത്തിലാണ് പിംഗളി വെങ്കയ്യയുടെ ജനനം. ഹനുമന്ത റായിഡുവും വെങ്കിട്ട രത്നമ്മയുമായിരുന്നു മാതാപിതാക്കൾ. വെങ്കയ്യ തെലുങ്ക് ബ്രാഹ്മണ കുടുംബത്തിൽ പെട്ടയാളായിരുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിതാവ് രാജ്യത്തിന്റെയും ഗ്രാമത്തിന്റെയും പേര് പ്രകാശിപ്പിക്കണമെന്ന് എപ്പോഴും ആഗ്രഹിച്ചിരുന്നു. ഭട്ടാല പെനാമ്രു, മച്ചിലിപട്ടണം എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയ ശേഷം 19-ാം വയസിൽ പിംഗളി വെങ്കയ്യ മുംബൈയിലേക്ക് മാറി. അവിടെ സൈന്യത്തിൽ ചേർന്നു, മുംബൈയിൽ നിന്ന് ദക്ഷിണാഫ്രികയിലേക്ക് അയച്ചു. അവിടെ അദ്ദേഹം ആംഗ്ലോ-ബോയർ യുദ്ധത്തിൽ പങ്കെടുക്കുകയും ആ സമയത്ത് മഹാത്മാഗാന്ധിയെ കണ്ടുമുട്ടുകയും ചെയ്തു.
മഹാത്മാഗാന്ധിയുമായുള്ള ഈ കൂടിക്കാഴ്ചയ്ക്ക് ശേഷം പിംഗളിയിൽ മാറ്റമുണ്ടായി. തുടർന്ന് അദ്ദേഹം രാജ്യത്തേക്ക് മടങ്ങി സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിൽ ചേർന്നു. ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ പിങ്ക് നിറത്തിനെതിരെ ശബ്ദമുയർത്തി അദ്ദേഹം സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിൽ പങ്കെടുത്തു. ഇൻഡ്യയിലേക്ക് മടങ്ങുമ്പോൾ, രാജ്യത്തിനായി ദേശീയ പതാകയുടെ നിർമാണത്തിനായി അദ്ദേഹം സ്വയം സമർപ്പിച്ചു. 1916 ൽ പിംഗളി വെങ്കയ്യ എല്ലാ ഇൻഡ്യക്കാരെയും ഒരു നൂലിൽ കോർക്കുന്ന പതാകയെക്കുറിച്ച് ചിന്തിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഈ സംരംഭത്തിൽ എസ് ബി ബൊമനും ഉമർ സോമാനിജിയും ഒത്തുചേർന്നു. മൂവരും ചേർന്ന് 'ദേശീയ പതാക ദൗത്യം' സ്ഥാപിച്ചു.
പിംഗളി വെങ്കയ്യ 1916 മുതൽ 1921 വരെ ഏകദേശം 30 രാജ്യങ്ങളുടെ ദേശീയ പതാകകൾ പഠിച്ചു, അതിനുശേഷം അദ്ദേഹം 1921 മാർച് 31 ന് ഇൻഡ്യയുടെ ദേശീയ പതാക രൂപകൽപന ചെയ്തു. അന്നത്തെ ത്രിവർണ പതാകയും ഇന്നത്തെ ത്രിവർണ പതാകയും തമ്മിൽ നേരിയ വ്യത്യാസമുണ്ട്. അപ്പോൾ ത്രിവർണ പതാകയ്ക്ക് ചുവപ്പും പച്ചയും വെള്ളയും നിറങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. അതോടൊപ്പം കറങ്ങുന്ന ചക്രത്തിന്റെ ചിഹ്നവും അതിൽ ഇടം നേടി. എന്നാൽ 1931-ൽ പ്രമേയം പാസായതോടെ ചുവപ്പ് നിറത്തിന് പകരം കാവി നിറം വന്നു. 1931-ൽ കറാചിയിൽ നടന്ന അഖിലേന്ത്യാ സമ്മേളനത്തിൽ കാവി, വെള്ള, പച്ച എന്നീ മൂന്ന് നിറങ്ങളിൽ നിർമിച്ച ഈ പതാക കോൺഗ്രസ് ഏകകണ്ഠമായി അംഗീകരിച്ചു.
ഇൻഡ്യയ്ക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, 1947 ജൂണിൽ ഭരണഘടനാ അസംബ്ലി ദേശീയ പതാകയുടെ ആശയം അവതരിപ്പിക്കാനുള്ള ചുമതല രാജേന്ദ്ര പ്രസാദിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള കമിറ്റിക്ക് നൽകി. സമിതിയുടെ നിർദേശപ്രകാരം നൂൽക്കുന്ന ചക്രത്തിന് പകരം അശോകസ്തംഭത്തിലെ ചക്രം പതാകയിൽ ഇടം നൽകി. ത്രിവർണ പതാകയിൽ കാണപ്പെടുന്ന മൂന്ന് നിറങ്ങൾക്ക് അതിന്റേതായ പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമുണ്ട്. കാവി നിറം ധീരതയുടെയും ത്യാഗത്തിന്റെയും പ്രതീകമാണ്. വെളുത്ത നിറം സമാധാനത്തെയും സത്യത്തെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. പച്ച നിറം സമൃദ്ധിയുടെ പ്രതീകമാണ്. അശോകചക്രം നീതിയുടെ പ്രതീകമാണ്.
പിംഗളി ദാരിദ്ര്യത്തിലാണ് മരിച്ചത്. രാജ്യത്തിന്റെ ദേശീയ പതാകയെന്ന സ്വപ്നം യാഥാർത്ഥ്യമാക്കിയ പിംഗളിയുടെ ജീവിതത്തിന്റെ അവസാനഘട്ടം കുടിലിൽ ആയിരുന്നുവെന്ന് പറയുന്നു. 1963 ജൂലൈ നാലിന് അദ്ദേഹം മരിച്ചു. വിടവാങ്ങി 46 വർഷത്തിന് ശേഷം 2009-ൽ ആദ്യമായി അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിൽ തപാൽ സ്റ്റാമ്പ് പുറത്തിറക്കി രാജ്യം ആദരിച്ചു.